Een warmtepomp is een elektrisch apparaat die vanuit een bron warmte haalt om te gebruiken voor het verwarmen van water. Het warme water wordt gebruikt voor het verwarmen van een woning en het verwarmen van kraanwater. Een warmtepomp is daarmee een alternatief voor verwarmen met aardgas. Een warmtepomp kan aardgas in uw woning volledig vervangen, of een gedeelte. Een warmtepomp gaat ongeveer 15 jaar mee.

Een warmtepomp haalt ‘gratis’ warmte uit een bron en gebruikt deze warmte om warm water mee te maken. Bronnen kunnen zijn de buitenlucht (ventilatielucht), bodem en (grond)water. De warmtepomp gebruikt elektriciteit om de warmte uit de bron te onttrekken. Technisch gezien is een warmtepomp vergelijkbaar met een koelkast of airconditioning systeem.

Een warmtepomp gebruikt koudemiddelen, die langs de warmtebron wordt geleid. Hierdoor neemt het warmte op, wat wordt getransporteerd naar een compressor. Deze verhoogt de warmte, die vervolgens wordt afgegeven aan water voor verwarmen of kraanwater. Koudemiddelen zijn vloeistoffen die bij lage temperaturen ook warmte uit bronnen kunnen halen.

Voorwaarden voor gebruik warmtepomp

De warmtepomp is volledig elektrisch en kan moderne, goed geïsoleerde woningen volledig elektrisch verwarmen. Een warmtepomp kan niet elke woning goed verwarmen. Een warmtepomp maakt namelijk warm water op lage temperaturen (maximaal 50 graden). Woningen die weinig of geen isolatie hebben verliezen teveel warmte, waardoor de warmtepomp heel hard moet werken om de woning warm te krijgen. Vaak lukt dat dan niet eens. De cv-ketel die u gewend bent, maakt water op hoge temperaturen. Daardoor kunt u uw woning in de meeste gevallen wel warm kan krijgen, ook als er geen of weinig isolatie aanwezig is.

Voorwaarden voor een goede werking van een warmtepomp zijn daarom:

• Een (zeer) goed geïsoleerde woning. Goede isolatie beperkt het warmteverlies uit de woning, waardoor het makkelijker warm kan worden en ook kan blijven, ook met cv-water op een lage temperatuur
• Een warmteafgifte systeem wat geschikt is voor het afgeven van de warmte op lage temperaturen. Denk hierbij aan vloerverwarming of speciale radiatoren.

Hybride systeem of volledig aardgasvrij verwarmen

Er zijn verschillende vormen van verwarmen met een warmtepomp. Warmtepompen kunnen worden aangesloten op de huidige cv-ketel, als het een HR-ketel is. Dat noemen we ook wel een 'hybride opstelling'. Hybride betekent dat er van twee systemen gebruik gemaakt worden: elektrisch verwarmen en ook nog op gas. De hybride warmtepomp verwarmt de woning voor een groot deel, en de HR-ketel springt bij op koude dagen en blijft het warme tapwater maken.

Een warmtepomp kan ook uw gasgestookte cv-ketel volledig vervangen. De warmtepomp zorgt dan volledig voor het verwarmen van de woning en het warme kraanwater. Op die manier kan uw woning volledig afgesloten worden van het aardgas. Hiervoor is het belangrijk dat het warmteafgifte systeem warmte kan afgeven op de lagere temperaturen die de warmtepomp levert.

Welke typen warmtepomp zijn er?

Bodem warmtepomp

Een bodem warmtepomp verwarmt uw huis volledig. De warmtepomp vervangt de cv-ketel. U maakt geen  gebruik meer van aardgas voor het verwarmen van uw woning en tapwater.

Voordelen: Meest energiezuinige oplossing. Volledig aardgasvrij verwarmen. Passief koelen in de zomer. Vrijwel geluidloos. Subsidiemogelijkheden

Nadelen: Duurste warmtepomp. Ruimte nodig in tuin voor boringen.

 Buitenlucht warmtepomp

Een buitenlucht warmtepomp verwarmt uw huis en tapwater volledig elektrisch. Deze warmtepomp is iets goedkoper dan een bodemwarmtepomp maar heeft ook een iets lager rendement.

Voordelen: Volledig aardgasvrij verwarmen. Relatief weinig extra ruimte nodig. Actief koelen in de zomer. Subsidiemogelijkheden.

Nadelen: Grote investering. Buitenunit maakt geluid. Bij extreme kou mogelijk minder werkzaam, er zal dan een elektrisch verwarmingselement bij moeten springen, wat extra stroomkosten met zich meebrengt.

Hybride warmtepomp

Een hybride (buitenlucht) warmtepomp neemt een groot deel van de verwarming over van de huidige cv-ketel. De cv-ketel springt bij wanneer er een piekvraag ontstaat zoals in de winter. Ook blijft de cv-ketel warm tapwater maken.

Voordelen: Goedkoper dan een volledige warmtepomp. Flinke besparing op gas (50-80%). Actief koelen in de zomer. Subsidiemogelijkheden.

Nadelen: Neemt extra ruimte in beslag naast de cv-ketel. Buitenunit maakt geluid

Ventilatiewarmtepomp

De ventilatiewarmtepomp is alleen toepasbaar als er mechanische ventilatie in huis aanwezig is. De ventilatiewarmtepomp haalt warmte uit de ventilatielucht en maakt hier warm water van. Dit wordt (her)gebruikt door de cv-ketel.

Voordelen: Voorkomt verspilling van warmte door ventilatie. Weinig extra ruimte nodig. Vervangt ook direct de (verouderde) mechanische ventilatie. Subsidiemogelijkheden

Nadelen: Is alleen toe te passen bij woningen met mechanische ventilatie (type C). Minder gasbesparing dan andere warmtepompen

Hoe efficiënt is een warmtepomp?

Het rendement van een warmtepomp is afhankelijk van meerdere factoren, waarvan de bron mogelijk de belangrijkste is. Zo heeft een grond-water warmtepomp een hoger rendement dan een systeem met de buitenlucht als bron. De buitenlucht varieert namelijk in temperatuur, terwijl de grond altijd een constante temperatuur heeft. Ook de benodigde afgiftetemperatuur, het al dan niet toepassen van een elektrisch verwarmingselement en de bèta factor spelen hierbij een belangrijke rol. Dit kan een adviseur verder toelichten. (De efficiëntie van een warmtepomp drukt men uit in de (S)COP factor. Dit staat voor (Seasonal) Coëfficiënt Of Performance. Een voorbeeld van een warmtepomp met een SCOP/rendement van 4: wanneer men 1 kWh aan energie in het proces stopt, zal de warmtepomp 4 kWh aan energie/warmte produceren. Bij een lucht-water warmtepomp is het belangrijk om te kijken naar de SCOP in plaats van de COP. Aangezien de buitenlucht (bron) in temperatuur fluctueert per seizoen geeft de SCOP het gemiddelde rendement aan over een jaar.)

Met zonnepanelen als aanvulling kan (extra) op de energiekosten bespaard worden.

Meer informatie over warmtepompen vindt u op deze website: https://www.duurzaambouwloket.nl/maatregel/warmtepompen